De San Blas archipel ligt in het noord-oosten van Panama en bestaat uit meer dan 360 eilandjes. De eilanden worden bewoond door ongeveer 40.000 "Kuna", een inheems volk met een eigen unieke cultuur. Sinds 1952 is de provincie (Kuna Yala) autonoom, met een eigen wet en vertegenwoordigers in het Panamese parlement. Het overgrote deel van de Kuna woont op de eilanden, vrijwel afgesloten van invloeden van buitenaf. Men leeft voornamelijk van de visvangst en de handel in cocosnoten.

Vanwege de unieke cultuur is het een populaire bestemming voor toeristen. We besloten een vierdaagse tour te maken naar het eiland Nalunega. Omdat het land in Kuna Yala alleen in bezit mag zijn van de Kuna, is het goed om te weten dat elke bestede dollar bij de lokale bevolking terecht komt.

De reis naar de eilanden groep is kort maar interessant. Vanwege de ligging vliegen de meeste mensen naar de eilanden. Dit betekent dat je met z'n twintigen in een klein vliegtuigje zit, waarme je van het ene eiland naar het andere vliegt totdat je op je bestemming aankomt. Nalunega blijkt een klein eilandje te zijn waar elke vierkante meter bebouwd is (er blijkt gelukkig ruimte gemaakt te zijn voor een heus basketbalveldje!). Het hotel is bijna verlaten, want het hoogseizoen is nog niet begonnen. We logeren in een klein hutje aan het strand en de eigenaar is een vriendelijke oude man, die zelfs een paar woorden Engels spreekt. Het eten is simpel, maar smakelijk, veel vis natuurlijk!

Elke dag worden we (als uitje) door de kleinzoon van de eigenaar naar een klein eilandje met een prachtig strand gevaren. Zodra we voet aan wal zetten, worden traditionele "mola's" opgehangen door de bewoners. Dit zijn zelf geweven blouses met prachtige kleurrijke patronen, bijvoorbeeld van dieren, complexe abstracte vormen of hele leuzen. De inheemse vrouwen dragen deze traditionele kleding zodra ze "vrouw" worden. Toeristen worden geacht de mola's te kopen. Gelukkig zijn de Kuna niet opdringerig en kunnen we genieten van de zon en het snorkelen.

De laatste dag bezoeken we een groter eiland. Er schijnt feest te zijn! Eén van de meisjes wordt namelijk "vrouw". Het meisje brengt eerst een aantal dagen door in eenzaamheid en wordt na de nodige rituelen (ze wordt o.a. kaal geschoren!) vrouw verklaard. En daarna is er een groot feest dat gepaard gaat met het drinken van grote hoeveelheden traditioneel maisbier, genaamd "chicha". De Kuna zijn duidelijk géén grote drinkers, want er waggelen diverse mannen en vrouwen (ondersteund door familieleden) dronken door de straten. Helaas mogen we niet meefeesten... We besluiten maar een bezoek te brengen aan het lokale Kuna museum. De gids is zoek en blijkt zich in het feestgedruis op te houden. Hij heeft al een paar chicha's achter de kiezen, maar weet desondanks interessante dingen te vertellen over en te laten zien van de Kuna cultuur.

El Valle

Omdat we een paar dagen moeten wachten op onze vlucht naar Ecuador en we die niet in het hete en broeierige Panama City willen doorbrengen, nemen we de bus naar het dorpje El Valle. Dit dorp, ongeveer honderd kilometer ten westen van Panama City, ligt in de krater van een (al lang) uitgewerkte vulkaan. Vanwege deze ligging is het klimaat koel en aangenaam. Het dorp is een populaire weekendbestemming voor rijke Panamezen uit de stad. Doordeweeks blijkt het dorpje erg rustig te zijn, de helft van de restaurants hebben niet eens de moeite genomen te openen.

Vanuit de dorp is een aantal heuvels te zien, die van ver gelijkenis tonen met een liggende vrouw. Deze heuvels worden wel "la india dormida", de slapende indiaanse, genoemd. Er loopt een pad vanaf het dorp over de indiaanse en deze zijn we omhoog gewandeld (steil!). Het uitzicht vanaf haar neus is prachtig, we kunnen zelfs de Pacifische Oceaan zien. Op weg naar beneden lopen we nog langs een grote rots met pre-Columbiaanse petroglyfen (waarvan men geen idee heeft wat ze betekenen, lees ook mijn reisverhaal over Granada, Nicaragua). Mijn reisgenote besluit een lokale hot spring te bezoeken, terwijl ik lig uit te buiken na een (te) grote lunch...

Volgende keer kun je lezen hoe mijn reis verder gaat in Zuid-Amerika. In Ecuador, om precies te zijn. En er is goed nieuws: ik heb weer de beschikking over een digitale camera, dus er staan binnenkort weer foto´s op de site!

While Panama is known mostly for its famous canal, the country's natural attractions offer an irresistible lure to far-sighted travellers. This overlooked country offers some of the finest birding, snorkelling and deep-sea fishing in the Americas.